1. “Nasıl yazmalıyız?” sorusunu ele alarak, etkili bir yazı yazmanın yolları oldukça önemlidir. İlk olarak, yazının amacını belirlemek ve hedef kitleyi tanımak, yazının yönünü belirlemede büyük rol oynar. İkinci olarak, açık ve anlaşılır bir dil kullanmak, okuyucunun metni rahatça anlamasını sağlar. Üçüncü olarak, yazıda mantıklı bir yapı oluşturmak, düşüncelerin sıralı bir şekilde sunulmasına yardımcı olur. Dördüncü olarak, yazıyı destekleyecek örnekler ve alıntılar eklemek, içeriğin derinliğini artırır. Son olarak, yazıyı tamamladıktan sonra gözden geçirip düzenlemek, hataların düzeltilmesini ve yazının akıcılığının sağlanmasını mümkün kılar.
2. Edebî metinlerin özelliklerinden biri, sanatsal bir dil kullanmasıdır. Bu dil, mecazlar, imgeler ve ses uyumu gibi unsurlarla zenginleştirilir; örneğin, bir şiir “aşk” temasını işlerken, sembollerle dolu bir dil kullanır. Diğer bir özellik ise, edebî metinlerin çok katmanlı anlamlar içermesidir. Bu, okuyucunun metni farklı açılardan yorumlamasına olanak tanır; örneğin, Orhan Veli Kanık’ın şiirleri, sıradan görünen günlük hayatı derinlemesine inceleyen anlamlar barındırır.
3. “Bir dilin bir ülke sınırları içindeki farklı yerleşim bölgelerinde ses, şekil, söz dizimi ve anlamca farklılaşan konuşma biçimidir.” tanımı, “şive” kavramına aittir.
4. “Alaca karanlıktı. Sık çamların birbirine giren dalları, ortalığı büsbütün karartıyordu.” cümlesindeki mekân, “sık çam ağaçlarının bulunduğu yer”dir; zaman ise “gündüzün akşam saatleri”dir. Bu betimleme, karanlık bir ortamın oluşturulmasına katkıda bulunur.
5.
Yardımseverlik, bir erdemdir,
Kollarını açar, sarar her derdi,
Gönüller bir olur, kalpler bir atar,
Birlikte güçlüyüz, hep beraberiz biz.
İhtiyacı olanı, gör, duyan hemen,
Yardımseverlik, güzellikleri getirir evime.
6. “Nazım birimini: dize” ifadesini tamamlayarak, bir dize yazınız:
“Bir rüzgâr estikçe, fısıldar ağaçlar.”
7. “Sürüler, çemenler, sarı çiçekler” dizisinde yer alan isimlerin türleri şunlardır:
- “Sürüler” (somut isim)
- “Çemenler” (somut isim)
- “Sarı çiçekler” (somut isim)
Tüm bu isimler, doğal unsurları temsil eden somut isimlerdir.
8. “Dizilişine göre uyak şemasını: aabb” ifadesini tamamlayarak, bir uyak şeması örneği yazınız:
a
Bir bahar günü, açtı güller,
a
Doğanın rengi, coştu tüm diller.
b
Rüzgârda dans eder, yapraklar yeşil,
b
Sevda kokar havada, her yer güzel.
9. “Bir dilin, yazılı kaynaklarla izlenebilen tarihî gelişimi içinde ayrılmış kollarıdır.” tanımının hangi kavrama ait olduğunu yazınız: dil ailesi.
10. “Yer ve gök bu akşam yayla dumanı;” dizesinde geçen imgeler, “yer,” “gök” ve “yayla dumanı”dır. Bu dize, doğanın ve havanın güzelliğini, yaylaların huzur veren atmosferini betimlemektedir. İmgeler, okuyucuda doğal bir manzara ve huzurlu bir akşam atmosferi oluşturarak derin bir anlam taşır. Dize, hem mekânı hem de zaman dilimini yansıtırken, doğanın dinginliğini ve insan ruhuna kattığı huzuru dile getirir.